سیروز، یک مرحله دیررس اسکار (فیبروز) کبد است که در اثر بسیاری از بیماری ها و شرایط کبدی، مانند هپاتیت و الکلیسم مزمن ایجاد می شود. هر بار که کبد شما آسیب می بیند - چه در اثر بیماری، چه مصرف بیش از حد الکل یا علت دیگری، کبد سعی می کند خود را ترمیم کند. در این فرآیند، بافت اسکار تشکیل می شود. با پیشرفت سیروز، بافت اسکار بیشتری شکل می گیرد و عملکرد کبد را دشوار می کند. در موارد شدید سیروز، می تواند تهدید کننده زندگی باشد. آسیب کبدی ناشی از سیروز به طور کلی قابل جبران نیست. اما اگر سیروز کبدی زود تشخیص داده شود و علت آن درمان شود، آسیب بیشتر را می توان محدود و به ندرت معکوس کرد.
با سیروز زودرس، اغلب هیچ علامتی وجود ندارد. اما با تجمع بافت اسکار، توانایی کبد برای عملکرد صحیح را تضعیف می کند. فرد مبتلا ممکن است متوجه علائم زیر شود:
همانطور که بیماری پیشرفت می کند، ممکن است بیمار این علائم را تجربه کند:
با گذشت زمان، بافت اسکار فیبری، جایگزین بافت سالم کبد می شود. ندول هایی نیز ممکن است تشکیل شوند؛ این ها توده هایی هستند که وقتی کبد تلاش می کند آسیب را التیام بخشد، ظاهر می شوند. اغلب اوقات، تا زمانی که بیماری پیشرفت نکرده باشد، علائم قابل توجهی از سیروز وجود ندارد. علائم شروع به بروز می کنند، زیرا جای زخم روی کبد به نقطه ای رسیده است که توانایی آن اندام در موارد زیر محدود شده است:
علائم سیروز به دو مرحله تقسیم می شود: سیروز جبران شده (compensated cirrhosis) و سیروز جبران نشده (decompensated cirrhosis):
علل مختلفی برای سیروز کبدی وجود دارد. دو مورد از شایع ترین علل سیروز، عفونت های هپاتیت مزمن و سوء مصرف الکل است.
بر اساس مطالعات انجام شده، خطر سیروز کبدی در هر سطحی از مصرف الکل برای زنان افزایش می یابد. به این معنی که حتی یک مصرف کننده متوسط الکل ممکن است در معرض خطر ابتلا به این بیماری باشد. برای مردان، زمانی که فردی بیش از یک نوشیدنی در روز مصرف کند، خطر سیروز افزایش می یابد. معمولاً سیروز ناشی از مصرف بیش از حد الکل، در طول سالیان متمادی بروز می کند.
هپاتیت C یک عفونت ویروسی است که می تواند منجر به التهاب و آسیب به کبد شود. افرادی که در معرض خطر ابتلا به این نوع هپاتیت ویروسی هستند، عبارتند از:
هپاتیت B یکی دیگر از انواع ویروسی هپاتیت است که در این مناطق جغرافیایی شایع تر است:
در صورت عدم درمان، هر دوی این اشکال هپاتیت می توانند باعث سیروز کبدی شوند.
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)، وضعیتی است که باعث تجمع چربی در کبد می شود، اما با مصرف زیاد الکل ارتباطی ندارد. استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)، شکل شدیدتر NAFLD است که علاوه بر تجمع چربی، باعث آسیب کبد و التهاب می شود. اگر NASH مدیریت نشود، می تواند منجر به سیروز شود.
سایر علل سیروز عبارتند از:
پزشک شما ابتدا در مورد سابقه پزشکی و استفاده از داروهای بدون نسخه و نسخه ای از شما سؤال می کند. آنها همچنین در مورد مکمل ها یا محصولات گیاهی که ممکن است مصرف کنید، سؤال می کنند. اگر سابقه طولانی سوء مصرف الکل، سوء مصرف مواد تزریقی یا هپاتیت B یا C داشته اید و علائم ذکر شده در این مقاله را دارید، ممکن است پزشک شما مشکوک به سیروز باشد. برای تشخیص سیروز، پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و ممکن است یک یا چند آزمایش زیر را تجویز کند:
پزشک، شما را معاینه می کند و به دنبال علائم و نشانه های سیروز می گردد، از جمله:
اگر پزشک مشکوک به سیروز باشد، خون شما از نظر علائم بیماری کبدی بررسی می شود. علائم آسیب کبدی عبارتند از:
علاوه بر این، سایر آزمایشات خونی شامل شمارش کامل خون برای بررسی علائم عفونت و کم خونی ناشی از خونریزی داخلی و آزمایش هپاتیت ویروسی برای بررسی هپاتیت B یا C است.
تست تصویربرداری اندازه، شکل و بافت کبد را نشان می دهد. این آزمایش ها همچنین می توانند میزان اسکار، میزان چربی شما در کبد و مایع در شکم را تعیین کنند. آزمایش های تصویربرداری از کبد که می توان انجام داد شامل: توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن، سونوگرافی شکم و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) است. یک سونوگرافی ویژه به نام الاستوگرافی گذرا، محتوای چربی و میزان سفتی کبد را اندازه گیری می کند.
دو نوع مختلف آندوسکوپی ممکن است سفارش داده شود: کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی برای تشخیص مشکلات مجرای صفراوی و یا آندوسکوپی فوقانی برای تشخیص بزرگ شدن وریدها (واریس) یا خونریزی در مری، معده یا روده.
در این روش تشخیصی، نمونه ای از بافت کبد (بیوپسی) از کبد شما برداشته می شود و زیر میکروسکوپ بررسی می شود. بیوپسی کبد می تواند تشخیص سیروز را تأیید کند، علل دیگر یا میزان آسیب کبدی یا بزرگ شدن آن را مشخص کند یا سرطان کبد را تشخیص دهد.
اگر خون نتواند از کبد شما عبور کند، یک پشتیبان از طریق وریدهای دیگر مانند وریدهای مری ایجاد می کند. این پشتیبان، واریس مری نامیده می شود. این وریدها برای تحمل فشار بالا ساخته نشده اند و از جریان خون اضافی، شروع به برآمدگی می کنند. سایر عوارض سیروز عبارتند از:
درمان شما بستگی به این دارد که کبد شما چقدر آسیب دیده است. هدف از درمان، محافظت از بافت سالمی است که باقی مانده است. اولین قدم این است که شرایطی را که باعث سیروز شما می شود درمان کنید تا از آسیب بیشتر جلوگیری کنید. برخی از کارهایی که ممکن است لازم باشد انجام دهید، عبارتند از:
فشار خون پورتال عمدتاً نتیجه بیماری مزمن و مرحله نهایی کبد است. درمان شامل درمان بسیاری از عوارض این بیماری است. درمان های فشار خون پورتال عبارتند از:
در این بیماری، آنتی بیوتیک و تزریق پروتئین (آلبومین) تجویز خواهد شد. معمولاً بیماران برای درمان و نظارت در بیمارستان بستری می شوند. پس از تشخیص پریتونیت باکتریایی، یک آنتی بیوتیک خوراکی برای استفاده روزانه برای جلوگیری از عود عفونت تجویز می شود.
درمان به مرحله سرطان و سایر عوامل بستگی دارد. ممکن است یک یا چند درمان امتحان شود. گزینه های درمان شامل:
هنگامی که نارسایی کلیه رخ می دهد، کلیه ها قادر به فیلتر کردن مواد زائد از خون نیستند. با گذشت زمان، سطوح خطرناکی از مواد زائد ممکن است در بدن انباشته شوند که در صورت درمان نشدن می توانند تهدید کننده زندگی باشند. آسیب قابل توجه به نفرون شما ممکن است عملکرد کلیه شما را کاهش دهد. پزشکان، نارسایی مزمن کلیه را در صورتی تشخیص می دهند که فقدان عملکرد بیش از 3 ماه ادامه داشته باشد. بسته به علت و میزان نارسایی، درمان ممکن است شامل دارو، دیالیز و پیوند کلیه باشد.
درمان، به نارسایی حاد یا مزمن بستگی دارد. برای نارسایی مزمن کبد، رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی شامل قطع مصرف الکل و داروهایی است که به کبد آسیب می رساند. مصرف کمتر گوشت قرمز، پنیر و تخم مرغ، کاهش وزن، کنترل فشار خون بالا و دیابت و کاهش مصرف نمک، از جمله کارهایی است که می توان برای کنترل این بیماری انجام داد. درمان های حاد نارسایی کبدی شامل تزریق مایعات داخل وریدی برای حفظ فشار خون، ملین ها برای کمک به دفع سموم از بدن و نظارت بر قند خون است.
اگر نارسایی حاد یا مزمن کبدی دارید، متخصص کبد ممکن است پیوند کبد را توصیه کند. پیوند کبد می تواند از یک اهدا کننده زنده یا مرده انجام شود. فقط بخشی از کبد اهدا کننده نیاز به پیوند دارد. کبد، تنها اندام انسان است که قادر به رشد مجدد است. آزمایشات زیادی هم از شما (گیرنده پیوند کبد) و هم از فردی که بخشی از کبد خود را اهدا می کند یا کبد جسد (کبد یک فرد متوفی) مورد نیاز است. اگر پزشکان تشخیص دهند که شما به پیوند کبد نیاز دارید، در لیست انتظار پیوند کبد ملی قرار می گیرید که بیماران را بر اساس گروه خونی، اندازه بدن و شدت بیماری کبدی در مرحله پایانی فهرست می کند.
همیشه راهکارهایی وجود دارند تا بدنمان را از ابتلا به انواع بیماری ها از جمله سیروز کبدی، در امان نگه داریم. این ها عبارت اند از:
اگر مشروبات الکلی می نوشید، میزان مصرف و تعداد دفعات آن را محدود کنید. اگر مرد هستید، بیش از دو نوشیدنی در روز یا اگر زن هستید، بیش از یک نوشیدنی در روز ننوشید. در صورت عدم رعایت این نوع محدودیت، خطر ابتلا به سیروز کبدی را افزایش می دهید. توجه داشته باشید که چنانچه بیماری کبدی دارید، به هیچ وجه نباید الکل مصرف کنید.
از یک رژیم غذایی متعادل و کم چرب مانند رژیم مدیترانه ای استفاده کنید. یک رژیم غذایی سالم و متعادل شامل میوه ها، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی و غلات کامل است. غذاهای دریایی خام مخصوصا صدف نخورید. این غذاها می توانند حاوی باکتری هایی باشند که می توانند باعث بیماری های جدی شوند. مقدار نمک را در رژیم غذایی خود کاهش دهید. از چاشنی های دیگر برای طعم دادن به غذاهای خود استفاده کنید.
وزن سالم را حفظ کنید. چربی اضافی بدن می تواند به کبد شما آسیب برساند. اگر اضافه وزن دارید، از پزشک خود بخواهید که یک برنامه کاهش وزن ارائه دهد.
به طور منظم برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. توصیه های پزشکی را برای کنترل چاقی، دیابت، فشار خون بالا و کلسترول (کلسترول بد بالا [LDL] و/یا کلسترول خوب پایین [HDL]) و تری گلیسیرید بالا دنبال کنید.
سیروز کبدی، مرحله شدید بیماری کبدی است و می تواند به روش های مختلفی ایجاد شود، مانند زیاده روی در نوشیدن الکل، عفونت ناشی از هپاتیت کنترل نشده یا NAFLD درمان نشده. در حالی که نمی توان از هر مورد سیروز جلوگیری کرد، اما خوشبختانه راه هایی برای پیشگیری از آن وجود دارد. دنبال کردن یک سبک زندگی که شامل یک رژیم غذایی مغذی، فعالیت بدنی، مصرف متوسط تا محدود الکل و قرار ملاقات حضوری منظم با پزشک است، همگی راه هایی برای حفظ سلامت کبد شما هستند.
سیروز، یک مرحله دیررس اسکار (فیبروز) کبد است که در اثر بسیاری از بیماری ها و شرایط کبدی، مانند هپاتیت و الکلیسم مزمن ایجاد می شود.
خستگی، حالت تهوع، از دست دادن اشتها، کاهش وزن و کاهش توده عضلانی، تکه هایی از رگ های خونی کوچک و قرمز در قسمت بالایی تنه و کف دست ها، تورم در پاها و شکم به دلیل تجمع مایعات، یک طحال بزرگ شده، عفونت، گیجی، یرقان، جایی که سفیدی چشم رنگ زردی به خود می گیرد، ادرار تیره رنگ، مدفوع قیری مانند، خارش، خونریزی داخلی، میل جنسی کم
عدم زیاده روی در نوشیدن الکل، رعایت رژیم غذایی سالم، حفظ وزن بدن متعادل، انجام چکاپ منظم
تخفیف گروهی برای خرید کالا و خدمات باعث افزایش فروش فروشندگان و بهبود رضایت خریداران می شود. برای دریافت تخفیف گروهی باید به یک وب سایت تخفیفی مراجعه کنید.
نیرم امکان آشنایی شما را با کالاها و خدمات تخفیف دار فراهم کرده است.
